Yargıtay'dan Medeni Kanun Madde 2 Vurgusu: İş Bittikten Sonra "Sözleşme Geçersizdi" Demek Dürüstlük Kuralına Aykırıdır

Özellikle Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri gibi büyük ölçekli işlerde, işin devamı sırasında ortaya çıkan iş artışları nedeniyle "ek sözleşme" yapılması zorunlu hale gelebilir. Ancak bu ek sözleşmelerin geçerliliği, genellikle üst makam (Bakan vb.) onayına tabidir. İdarelerin, ek sözleşme ile işi yaptırdıktan sonra ödeme aşamasında "onay yoktu, sözleşme geçersiz" savunması yapması, yüklenicileri zor durumda bırakmaktadır. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak, sözleşmesel haklarınızı korumanıza yardımcı olur. Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin 20.05.2025 tarihli ve 2024/3442 E., 2025/2093 K. sayılı kararı, bu savunmaya karşı "dürüstlük kuralını" hatırlatan emsal bir niteliktedir.

Kararın İlgili Kısmı

"...sözleşme ve ihale mevzuatı gereği yüklenicinin yapmış olduğu işi her an denetlemekle yükümlü olan iş sahibi idarenin yüklenici edimlerini yerine getirirken sözleşmenin geçerli olmadığı yönünde bir itirazda bulunmadığı... ek sözleşme gereği işlerin tamamlanmasından sonra sözleşmenin geçerli olmadığının ileri sürülmesinin 4721 sayılı TMK'nın m.2 gereği dürüstlük kuralına aykırı olacağı..."

Olayın Arka Planı: Ek Sözleşme ve Ödenmeyen Hakediş

Bir danışmanlık firması (iş ortaklığı), Kayseri Entegre Sağlık Kampüsü (KÖİ projesi) işinde 2011 yılında idare ile bir sözleşme imzaladı. Projedeki alan artışları nedeniyle işin süresi uzamış ve fiyat farkı düzenlemesi gerekmiştir. Taraflar 04.04.2017 tarihinde bu değişiklikleri içeren bir Ek Sözleşme imzalamıştır.

Yüklenici, bu ek sözleşme kapsamındaki işleri de tamamlamasına rağmen, idare bu ek sözleşmeye dayalı hakediş ödemelerini yapmamıştır. Yüklenici, bu alacakların tahsili için dava açmıştır.

İdarenin Savunması: "Bakan Onayı Yok, Sözleşme Geçersiz"

Davalı idare, davanın reddini talep ederken çarpıcı bir savunma yapmıştır:

6428 sayılı KÖİ Kanunu'nun 4/9. maddesine göre, sözleşme bedelini artıran ek sözleşmelerin Bakan Onayı ile yapılabileceğini, bu ek sözleşmede ise Bakan Onayı bulunmadığını, hatta Bakan tarafından "geri alındığını" iddia etmiştir. Bu nedenle ek sözleşmenin hukuken geçersiz olduğunu ve ödeme yapılamayacağını savunmuştur.

Mahkemenin Kararı: Dürüstlük Kuralı (TMK m.2) İhlali

İlk Derece Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi, davayı kabul etmiştir. Mahkemeler, idarenin "Bakan Onayı yok" savunmasını iki temel gerekçeyle reddetmiştir:

Dürüstlük Kuralı (TMK m.2): İdare, yüklenicinin yaptığı işi her an denetlemekle yükümlüdür. Yüklenici ek sözleşme kapsamında aylarca çalışırken, idare "sözleşme geçersiz" diye bir itirazda bulunmamıştır. İşin tamamlanmasından sonra ödeme aşamasında bu iddiayı ileri sürmek, Türk Medeni Kanunu'nun 2. maddesinde düzenlenen dürüstlük kuralına (hakkın kötüye kullanılması yasağı) aykırıdır.

İspat Yükü: İdare, "Bakan Onayı bulunmadığına" dair somut bir delil sunamamıştır.

Yargıtay'ın Onama Gerekçesi: Ek Sözleşme Geçerlidir

Yargıtay 6. Hukuk Dairesi, tarafların temyiz taleplerini reddederek mahkeme kararını onamıştır. Yargıtay, dürüstlük kuralı gerekçesine ek olarak, ek sözleşmenin geçerliliğini destekleyen şu somut tespitleri de vurgulamıştır:

Ek sözleşme, idarenin imza yönergesine uygun olarak yetkililerce imzalanmıştır.

Sözleşme metninde "taslak" olduğuna dair bir ibare yoktur.

En önemlisi, ek sözleşme idarenin evrak kaydına girmiş ve barkod numarası almıştır.

Bu tespitler ışığında Yargıtay, ek sözleşmenin hukuken geçerli olduğunun kabul edilmesi gerektiğini ve mahkeme kararının hukuka uygun olduğunu belirtmiştir. (Yargıtay, sadece faizin başlangıcı konusunda yüklenicinin temerrüt ihtarının usulsüz olduğu ve faizin dava tarihinden başlaması gerektiği yönündeki mahkeme tespitini de doğru bulmuştur).

 

Analizin Sonucu

Bu karar, idarelerle ek sözleşme yapan yükleniciler için güçlü bir güvencedir:

İş Bitince "Geçersizlik" İddiası Dinlenmez: İdarenin, bir ek sözleşme uyarınca işin yapılmasına izin verip, denetleyip, kabul ettikten sonra, ödeme aşamasında şekli bir eksikliği (Bakan Onayı yokluğu vb.) ileri sürmesi, dürüstlük kuralına aykırı bulunur.

Evrak Kaydı ve İmza Önemlidir: Bir ek sözleşmenin idarenin resmi evrak kaydına girmesi, barkod alması ve yetkili kişilerce imzalanması, o sözleşmenin "geçerli" olduğuna dair güçlü bir karinedir.

İspat Yükü İdarededir: Sözleşmenin geçersiz olduğunu (örn: onayın olmadığını veya geri alındığını) iddia eden idare, bu iddiasını somut delillerle ispatlamak zorundadır.