Araç Kiralama İhalesinde İşçilik Maliyeti %70'i Geçerse Teklif Elenir mi? Hizmetin Niteliği ve Maliyet Bileşenleri

Kamu ihalelerinde, bir işin "personel çalıştırılmasına dayalı" olup olmadığı, tekliflerin nasıl verileceğini ve değerlendirileceğini belirler. İdareler bazen, araç kiralama gibi işlerde işçilik maliyetinin yüksek çıkmasını mevzuata aykırı sanarak teklifleri eleyebilmektedir. Bu tür karmaşık ihale, sözleşme ve hakediş sorunlarınızda, sürecin doğru yönetilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için Yaka Danışmanlık uzmanlığından destek almak faydalı olacaktır. Aşağıda Kamu İhale Kurulu'nun 22.04.2025 tarihli ve 2025/UH.I-976 sayılı kararı analiz edilmiştir.

Kararın İlgili Kısmı

"...şoför gideri için teklif edilen tutarın toplam teklif tutarının %71,3'ine tekabül ettiği görülmekle birlikte, bu durumun kamu ihale mevzuatının herhangi bir düzenlemesine aykırılık teşkil etmediği anlaşıldığından, idarenin... teklifini değerlendirme dışı bırakmış olmasının mevzuata aykırılık teşkil ettiği anlaşılmıştır."

İdarenin "İşçilik Oranı Yüksek" Gerekçesiyle İptali

Bir hastane tarafından yapılan şoförlü araç kiralama ihalesinde idare, geçerli teklif kalmadığı gerekçesiyle ihaleyi iptal etmiştir. İdare, başvuru sahibinin ve diğer isteklilerin tekliflerini, "birim fiyat teklif mektubundaki işçilik maliyetinin toplam teklif tutarına oranının %70'in üzerinde olması" (Örn: %71, %84) gerekçesiyle elemiştir. İdareye göre bu durum bir uyumsuzluktur.

Kamu İhale Kurulu'nun "Mevzuatta Böyle Bir Yasak Yok" Tespiti

Kurul, öncelikle işin niteliğine bakmış ve yaklaşık maliyet içinde şoför giderinin %57, araç giderinin %43 olduğunu tespit etmiştir. Yani iş, mevzuat tanımıyla "personel çalıştırılmasına dayalı hizmet" (işçiliğin %70'ten fazla olduğu işler) değildir.

Ancak Kurul, bir isteklinin teklifinde işçilik oranının %70'i geçmesinin (örneğin ucuz araç, yüksek maaş teklif etmesi gibi) tek başına bir elenme sebebi olmadığını belirtmiştir. Mevzuatta, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan işlerde işçilik oranının belirli bir seviyenin altında kalması gerektiğine dair bir kural yoktur. İstekli, asgari işçilik maliyetini (maaş+SGK vb.) karşılıyorsa, araç bedelini düşük tutarak toplam içindeki işçilik oranını yükseltebilir. Bu ticari bir tercihtir. İdarenin bu gerekçeyle teklifleri elemesi hukuka aykırı bulunmuş ve tekliflerin geçerli sayılmasına karar verilmiştir.

 

Analizin Sonucu

Bu karar, teklif hazırlama ve değerlendirme stratejisi açısından şunları gösterir:

  • Oran Serbestisi: Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan ihalelerde (örneğin araç kiralama), teklifinizin %90'ı işçilik, %10'u araç bedeli olsa bile, eğer asgari maliyetleri karşılıyorsa teklifiniz geçerlidir. İdare "oran tutmuyor" diyerek eleyemez.
  • İdarenin Hatası: İdareler, "işin niteliği" (yaklaşık maliyet hesabı) ile "isteklinin teklif yapısı"nı karıştırmamalıdır. İsteklinin maliyet yapısı idareninkinden farklı olabilir.